Η Claire Hughes, καθηγήτρια Αγγλικών του British Council, έχει συναντήσει αμέτρητους μαθητές που έμαθαν Αγγλικά σε κάποια στιγμή αργότερα στη ζωή τους και αποκόμισαν οφέλη από αυτό. Στο άρθρο που ακολουθεί μοιράζεται μαζί μας κάποιες από αυτές τις ιστορίες για να μπορέσετε κι εσείς να δείτε γιατί το να μάθει κανείς Αγγλικά σε οποιαδήποτε ηλικία είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να κάνει!
«Δεν θέλω να μάθω Αγγλικά. Θεωρώ πως θα σπαταλήσω τον χρόνο μου. Είμαι 62 ετών. Είμαι διευθυντής, είμαι πολύ πετυχημένος και αυτό το καταφέρνω χωρίς τα Αγγλικά. Έχω μία καταπληκτική οικογένεια, φίλους, σπίτι. Όλα αυτά χωρίς τα Αγγλικά.»
Αυτή ήταν η ομολογουμένως απροσδόκητη απάντηση στην ερώτηση «Γιατί θέλετε να βελτιώσετε τα Αγγλικά σας;» που μου έδωσε ένας μαθητής, ο Diego, τον οποίο γνώρισα πριν έξι χρόνια όταν δίδασκα Αγγλικά σε επιχειρήσεις στο Σαντιάγκο στη Χιλή.
Γιατί να μάθετε Αγγλικά;
Ο Diego ήταν γενικός διευθυντής μίας μεγάλης πολυεθνικής φαρμακευτικής εταιρείας. Τα μαθήματα γίνονταν στο γραφείο του, το οποίο ήταν τόσο μεγάλο όσο ολόκληρο το διαμέρισμά μου. Οι τοίχοι ήταν γεμάτοι πιστοποιητικά και βραβεία που είχε κερδίσει και η καρέκλα στην οποία καθόμουν για να κάνω μάθημα ήταν μία τεράστια δερμάτινη πολυθρόνα που τα πόδια μου δεν έφταναν να πατήσουν στο δάπεδο. Ήταν προφανώς ένας πολύ επιτυχημένος και αξιοπρεπέστατος άνθρωπος.
Όσο περισσότερο συζητούσαμε, καταλάβαινα ότι είχαν υποχρεώσει τον Diego να παρακολουθήσει μαθήματα Αγγλικών, καθώς τα μαθήματα αποτελούσαν μέρος ενός προγράμματος που πραγματοποιούσε η εταιρεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Αν δεν παρακολουθούσε τα μαθήματα, ίσως να κινδύνευε να χάσει τη δουλειά του. Επομένως απεχθανόταν τη γλώσσα και το γεγονός ότι ήταν αναγκασμένος να τη μάθει. Η δουλειά μου δεν ήταν απλώς να του διδάξω Αγγλικά, αλλά κυρίως να τον βοηθήσω να βρει ένα κίνητρο για να μάθει Αγγλικά.
Ξεκινήσαμε αργά και επιφυλακτικά. Τον ρώτησα για τα χόμπι του. Μου είπε ότι του άρεσε το γκολφ κι έτσι αρχίσαμε να βλέπουμε κάποιες φράσεις που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να μιλήσει για το γκολφ. Μετά από περίπου ένα μήνα μαθημάτων, έφτασα στο γραφείο του μία Δευτέρα πρωί και τον είδα να χαμογελάει. ‘I meet an American man at golf. Very friendly man. We talk over whiskey.’ Η αρνητική στάση του Diego απέναντι στα Αγγλικά είχε αρχίσει να μαλακώνει.
Στη συνέχεια είδαμε κάποιες προτάσεις που θα μπορούσε να χρησιμοποιεί σε επαγγελματικές συναντήσεις. Η περηφάνια του ήταν απερίγραπτη την πρώτη φορά που μίλησε στα Αγγλικά σε μία συνάντηση μέσω Skype. Μετά από κάποιο διάστημα, ο Diego έκανε μία σύντομη παρουσίαση στα Αγγλικά σε ένα παγκόσμιο συνέδριο γεγονός που τον διευκόλυνε να κάνει νέες επαφές και να διευρύνει τις δουλειές του.
Σιγά-σιγά ο Diego συνειδητοποίησε ότι ενώ το να μην ξέρει Αγγλικά δεν επηρέαζε αρνητικά τη ζωή του, χρησιμοποιώντας πλέον τη γλώσσα, παρουσιάζονταν πολύ περισσότερες ευκαιρίες για επικοινωνία, φιλίες και επιτυχίες από ό,τι ίσως να φανταζόταν. Ένιωθε να αυξάνονται τα επίπεδα της ενέργειάς του και το μυαλό του λειτουργούσε γενικά περισσότερο, γεγονός που υποστηρίζεται από έρευνες οι οποίες δείχνουν ότι το να αποκτά κανείς νέες δεξιότητες κάποια στιγμή αργότερα στη ζωή του μπορεί πράγματι να ωφελεί την υγεία και μάλιστα να μειώνει τις πιθανότητες να παρουσιαστεί άνοια. Ακόμα και ο Bill Gates, ένας άνθρωπος που έχει τόσες επιτυχίες και χρήματα που για τους περισσότερους από εμάς είναι άπιαστο όνειρο, δήλωσε ότι αυτό που μετανιώνει περισσότερο από όλα στη ζωή του είναι ότι δεν έμαθε μία ξένη γλώσσα.
Μπορούν τελικά οι ενήλικες να μάθουν;
Η Jennie ήταν 30 ετών όταν στις διακοπές της στην Ιταλία γνώρισε τον Nico, σερβιτόρο 28 ετών. Στα Ιταλικά μπορούσε ίσα-ίσα να ονομάσει τα υλικά μιας πίτσας ενώ εκείνος στα Αγγλικά δεν ήξερε παρά μόνο τα βασικά. Παρά το γεγονός ότι δεν είχαν κοινή γλώσσα, συνδέθηκαν, και αφού η Jennie επέστρεψε στην Αγγλία συνέχισαν να επικοινωνούν με email με τη βοήθεια της αυτόματης διαδικτυακής μετάφρασης.
Παρόλο που η μετάφραση στο διαδίκτυο αρχικά τους βοήθησε, σύντομα αποδείχτηκε ότι οι δυνατότητές της είναι περιορισμένες, όταν ο Nico θέλοντας να κάνει μία φιλοφρόνηση στη Jennie για τη γοητεία της, έγραψε: «Έχεις μεγάλη μαγεία!» Αφού αντάλλαξαν μερικά email γεμάτα απορίες στα οποία η Jennie αναρωτιόταν μήπως το πρόσωπό της ήταν λιγάκι πράσινο, αποφάσισαν ότι ήταν ώρα να βελτιώσουν τις γνώσεις τους στις ξένες γλώσσες.
Ο Nico δεν έχει ιδιαίτερα καλές αναμνήσεις από τους πρώτους μήνες των μαθημάτων. Στην τάξη του υπήρχαν μαθητές από όλο τον κόσμο, ηλικίας από 14 ετών και άνω. Αισθανόταν ότι οι νεότεροι μαθητές της τάξης μάθαιναν πιο γρήγορα από ότι εκείνος. Όπως λέει και ο ίδιος «Εκείνοι σχημάτιζαν προτάσεις εύκολα κι εγώ μούγκριζα σαν άνθρωπος των σπηλαίων.»
Οι ενήλικες μαθητές συχνά έχουν την αίσθηση ότι μόνο οι νεότεροι μπορούν να μάθουν καλά τις ξένες γλώσσες. Όμως η αλήθεια είναι ότι οι ενήλικες μαθαίνουν ξένες γλώσσες με λίγο διαφορετικό τρόπο από ότι τα παιδιά, ο οποίος δεν είναι καλύτερος ή χειρότερος. Οι ενήλικες έχουν το τεράστιο πλεονέκτημα ότι έχουν ήδη κατακτήσει πλήρως τη μητρική τους γλώσσα. Αυτό σημαίνει ότι γνωρίζουν, μεταξύ άλλων, τα είδη των λέξεων, τη δομή των προτάσεων και τους ορθογραφικούς κανόνες. Οι ενήλικες κατέχουν επίσης τις γνωστικές δεξιότητες ώστε να εντοπίζουν τις ακολουθίες και να τις εφαρμόζουν στη δική τους γλωσσική παραγωγή.
Ο Nico τελικά συνειδητοποίησε ότι, μετά τα καταστροφικά του email, φοβόταν μήπως κάνει λάθος. Επαναλάμβανε την κάθε πρόταση στο μυαλό του πριν την πει, ενώ οι νεότεροι μαθητές στην τάξη δοκίμαζαν να μιλήσουν στην ξένη γλώσσα χωρίς να διστάζουν.
Έκανε μία συνειδητή προσπάθεια να μπει σε αυτό το πνεύμα και τότε άρχισε να μιλάει με μεγαλύτερη ευχέρεια. Αποδέχτηκε τα λάθη του, καθώς του έδειχναν ότι δοκίμαζε νέες γλωσσικές δομές και του μάθαιναν πώς να τις χρησιμοποιεί. Ακριβώς όπως ο ίδιος ο Nico είπε στην Jennie σε ακόμα ένα ακατανόητο email «Δεν φοβάμαι να φτύσω τον βάτραχο.» (Μία κατά λέξη μετάφραση της έκφρασης «Sputa il rospo» – μιλάω άφοβα).
Πώς μπορώ να μάθω;
«Πολύ καλή ιδέα να μάθω Αγγλικά» ίσως να σκέφτεστε. «Αλλά δουλεύω και έχω και οικογένεια! Νομίζεις ότι το μικρό μου λαμπραντόρ θα δείξει κατανόηση που εγώ θα θυσιάσω τις απογευματινές μας βόλτες για να πηγαίνω στα μαθήματα Αγγλικών;»
Για πολλούς ενήλικες ο περιορισμένος χρόνος είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην εκμάθηση μίας γλώσσας. Είναι αλήθεια ότι για να μάθει κανείς μία γλώσσα χρειάζεται χρόνος και δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Θα πρέπει να έχετε υπόψη σας όμως ότι η εκμάθηση δεν είναι όπως τη θυμόμαστε από την παιδική μας ηλικία. Τώρα πλέον μαθαίνετε στο YouTube, μέσα από εφαρμογές και ιστοσελίδες και άλλα μέσα που μπορείτε να εντάξετε στην καθημερινότητά σας.
Αν όμως μπορείτε να αφιερώσετε τρεις ώρες την εβδομάδα και να μπείτε σε μία τάξη, θα δώσετε μεγάλη ώθηση στην εκμάθηση της γλώσσας. Το να βρίσκεστε σε μία αίθουσα με ανθρώπους παρόμοιου επιπέδου οι οποίοι έχουν επίσης επιλέξει να μάθουν Αγγλικά, θα σας δώσει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσετε τη γλώσσα άμεσα και μάλιστα με ανθρώπους που θέλουν να κάνουν εξάσκηση όπως κι εσείς αλλά και να διορθώσουν τα λάθη τους.
Τι έγινε τελικά με τον Nico; Πώς τα πάει με τα μαθήματα Αγγλικών; Λοιπόν ο Nico έχει προοδεύσει τόσο πολύ που πλέον ζει στο Λονδίνο με τη Jennie και πρόκειται φέτος να παντρευτούν. Ίσως τελικά να μην είναι «ο άνθρωπος των σπηλαίων που μουγκρίζει!»