Όταν ακούτε κάποιον να μιλάει Αγγλικά, πράγματι καταλαβαίνετε τι λέει; Ως μαθητής, το να μπορείτε να καταλαβαίνετε ό,τι ακούτε μπορεί να βελτιώσει σημαντικά το επίπεδο των Αγγλικών σας συνολικά. Η καθηγήτρια του British Council Claire Hughes θα σας δώσει μερικές ιδέες για να βελτιώσετε τις δεξιότητές σας στην κατανόηση του προφορικού λόγου στα Αγγλικά.
Όταν οι μαθητές μου επισκέπτονται το Ηνωμένο Βασίλειο για πρώτη φορά συχνά κάνουν παρόμοια σχόλια όσον αφορά το ταξίδι τους. «Το φαγητό ήταν καλύτερο από ό,τι περίμενα, έβρεχε συνέχεια και δεν καταλάβαινα τίποτα όταν μου μιλούσαν!». Ακόμα και οι προχωρημένοι μαθητές μου γενικά θεωρούν ότι το να ακούν τους Άγγλους να μιλούν στην πραγματικότητα είναι διαφορετικό και συχνά πιο δύσκολο από το να ακούν Αγγλικά στις ταινίες ή μέσα στην τάξη. Παρακάτω σας αναφέρω μερικούς λόγους για τους οποίους η κατανόηση του προφορικού λόγου στα Αγγλικά έχει δυσκολίες και κάποιες στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν να τις ξεπεράσετε.
Οι προκλήσεις της κατανόησης του προφορικού λόγου
Είτε χρησιμοποιείτε τη μητρική σας γλώσσα είτε μία δεύτερη γλώσσα, όταν ακούτε, ο εγκέφαλός σας εργάζεται πάρα πολύ σκληρά. Γίνονται πολλές διεργασίες – ο εγκέφαλος αποκωδικοποιεί ήχους, εστιάζει στις βασικές πληροφορίες, συνδέει αυτά που ακούτε με τις υπόλοιπες σκέψεις σας, προσδιορίζει πού αρχίζουν και πού τελειώνουν οι λέξεις και άλλα πολλά. Αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που πιθανότατα διαχειρίζεστε και άλλους θορύβους, τη γλώσσα του σώματος, άγνωστες σε εσάς καταστάσεις, ενώ ίσως η τηλεφωνική γραμμή να μην είναι καλή και να υπάρχουν και άλλα πράγματα που σας αποσπούν την προσοχή.
Η πρόκληση γίνεται ακόμα μεγαλύτερη όταν ακούτε για να δώσετε μία απάντηση και όχι απλά για να κατανοήσετε αυτό που σας λένε. Πρέπει να προσαρμόσετε την απάντησή σας σε αυτό που λέει ο ομιλητής αλλά δυστυχώς σε αυτούς τους ζωντανούς διαλόγους δεν υπάρχει κουμπί για επανάληψη. Δεν μπορείτε να ανατρέξετε στις πληροφορίες όπως μπορείτε να κάνετε όταν διαβάζετε. Αυτή η πίεση που σας ασκείται για να δώσετε μία απάντηση μερικές φορές απασχολεί πλήρως τον εγκέφαλό σας κι έτσι σας είναι ακόμα πιο δύσκολο να εστιάσετε σε αυτά που λέει ο ομιλητής. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που θέλουμε όλοι να είμαστε καλοί ακροατές!
Εντοπίστε τις δυσκολίες σας
Ωστόσο δεν χρειάζεται να ανησυχείτε – υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε αυτές τις δυσκολίες. Πρώτα πρέπει να εντοπίσετε τι είναι αυτό που δυσκολεύει εσάς όταν ακούτε κι έτσι να μάθετε ποιες είναι οι συγκεκριμένες δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξετε.
Αρχίστε να τηρείτε ένα αρχείο Κατανόησης Προφορικού Λόγου. Δημιουργείστε έναν πίνακα και φροντίστε να εκτίθεστε κάθε εβδομάδα σε μία περίσταση όπου θα ακούτε Αγγλικά σε πραγματικές συνθήκες. Συμπληρώστε τον πίνακα με ό,τι σας φάνηκε εύκολο και με ό,τι σας εμπόδισε να κατανοήσετε ή να ανταποκριθείτε στην περίσταση. Για παράδειγμα:
Περίσταση | Χρήση της γλώσσας |
Προφορά ομιλητή |
Φύλλο / ηλικία ομιλητή |
Θόρυβος | Ταχύτητα ομιλητή |
Ομιλία TED στο YouTube | Δύσκολη | Εύκολη (Αμερικάνικη) | Δύσκολη | ||
Συζήτηση στο Starbucks | |||||
Κλήση μέσω Skype στη δουλειά |
Αν τηρείτε τακτικά ένα αρχείο Κατανόησης Προφορικού Λόγου θα μπορέσετε να εντοπίσετε κάποια επαναλαμβανόμενα χαρακτηριστικά. Ίσως δείτε ότι σε ορισμένες περιστάσεις οι ομιλητές χρησιμοποιούν λέξεις ή γλωσσικές δομές που δεν γνωρίζετε, γεγονός που δεν σας επιτρέπει να καταλαβαίνετε αυτά που ακούτε. Ίσως δυσκολεύεστε περισσότερο να καταλάβετε τους άντρες ή τις γυναίκες όταν μιλούν ή όταν έχουν κάποια συγκεκριμένη προφορά.
Ας δούμε λοιπόν μερικές από τις πιο συνηθισμένες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές και κάποιες δραστηριότητες που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να τις ξεπεράσετε.
Πώς να καταλαβαίνετε τους ομιλητές που μιλούν Αγγλικά γρήγορα
Οι ομιλητές των Αγγλικών φαίνεται σαν να μιλούν απίστευτα γρήγορα εξ αιτίας του τονισμού που χρησιμοποιούν και του τρόπου που ενώνουν τις λέξεις μεταξύ τους. Για παράδειγμα, πάρτε τρεις απλές λέξεις: «apples and pears». Όταν εντάξουμε αυτές τις τρεις λέξεις σε μία πρόταση με κανονικό ρυθμό ομιλίας ακούγεται σαν να λέμε «apple zum pairs». Οι ήχοι αλλάζουν καθώς ενώνουμε τις λέξεις μεταξύ τους. Αν μάθουμε περισσότερα για αυτές τις αλλαγές στην προφορά, θα ενισχύσουμε τις δεξιότητές μας στην κατανόηση του προφορικού λόγου.
Ένα χρήσιμο βιβλίο είναι το English Pronunciation in Use του Mark Hancock, στο οποίο υπάρχει ένα ολόκληρο κεφάλαιο που ασχολείται με την κατανόηση του γρήγορου, αυθεντικού λόγου.
Στους λάτρεις της μουσικής θα αρέσει το www.lyricstraining.com για να συνηθίσουν να κατανοούν τα Αγγλικά σε γρήγορο ρυθμό όπως ακούγονται στα τραγούδια. Πληκτρολογήστε τον τίτλο ενός τραγουδιού που σας αρέσει και οι στίχοι είναι στα Αγγλικά. Όπως παίζει το τραγούδι, πρέπει να πληκτρολογείτε τις λέξεις που ακούτε. Αν κάνετε λάθος, επαναλαμβάνει το σημείο που δεν καταλάβετε μέχρι να γράψετε τη σωστή λέξη.
Πώς να συνηθίσετε τις διαφορετικές προφορές στα Αγγλικά
Όσοι μαθαίνουν Αγγλικά, συχνά διαχωρίζουν τα αμερικάνικα Αγγλικά από τα βρετανικά Αγγλικά καθώς ακούγονται διαφορετικά μεταξύ τους και έχουν διαφορετικές διαλέκτους και διαφορετική προφορά. Στην πραγματικότητα ισχύει κάτι ακόμα πιο πολύπλοκο καθώς υπάρχουν πάρα πολλές προφορές ανάλογα με την περιοχή τόσο στα αμερικάνικα όσο και τα βρετανικά Αγγλικά και μάλιστα υπάρχουν τέσσερις διαφορετικές προφορές στο Λονδίνο και μόνο! Επομένως είναι φυσικό η προφορά να δυσκολεύει την κατανόηση του αυθεντικού προφορικού λόγου στα Αγγλικά.
Ο καλύτερος τρόπος για να συνηθίσετε να καταλαβαίνετε τα Αγγλικά με διαφορετική προφορά είναι – όπως είναι αναμενόμενο – να ακούτε να μιλούν Αγγλικά ομιλητές από διαφορετικές περιοχές. Μία εξαιρετική πηγή είναι το International Dialects of English Archive. Σε αυτόν τον δικτυακό τόπο υπάρχουν 1300 ηχογραφήσεις ομιλητών της Αγγλικής από 120 χώρες. Ο κάθε ομιλητής μιλάει για τη ζωή του κι έτσι μαθαίνετε και κάποια πράγματα για την κουλτούρα του καθενός. Κάθε ηχογράφηση συνοδεύεται και από το σχετικό κείμενο οπότε αν δυσκολεύεστε να καταλάβετε τον ομιλητή, μπορείτε να εντοπίσετε ποιες λέξεις σας δημιουργούν πρόβλημα.
Άλλος ένας πολύ καλός τρόπος για να ακούσετε ομιλητές με διαφορετική προφορά είναι από το English Listening Library Online. Εδώ μπορείτε να βρείτε περισσότερες από 2500 ασκήσεις κατανόησης προφορικού λόγου που καλύπτουν πολλά επίπεδα και πολλά διαφορετικά θέματα. Σε κάθε δραστηριότητα υπάρχει ένδειξη με τη χώρα προέλευσης του ομιλητή κι έτσι μπορείτε να αναζητήσετε ομιλητές και από ορισμένες εθνικότητες – πραγματικά καλύπτει όλον τον κόσμο, καθώς περιλαμβάνει χώρες όπως η Βολιβία και το Μπαγκλαντές.
Πώς να αναπτύξετε τις δεξιότητές σας στην κατανόηση του προφορικού λόγου για διάφορες περιστάσεις
Αν παρακολουθείτε μαθήματα στο British Council θα έχετε παρατηρήσει ότι πριν από κάθε δραστηριότητα κατανόησης προφορικού λόγου ο καθηγητής συχνά κάνει μία ερώτηση σχετικά με το θέμα της δραστηριότητας για να παροτρύνει τους μαθητές να μιλήσουν. Το κάνουμε αυτό ώστε να μπορέσει ο εγκέφαλός σας να μπει στο πλαίσιο της δραστηριότητας χρησιμοποιώντας λέξεις ή γλωσσικές δομές που ίσως ακούσετε τους ομιλητές να χρησιμοποιούν ώστε να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι για την άσκηση.
Δυστυχώς στην πραγματικότητα δεν είναι όλα έτσι απλά. Δεν συμμετέχουμε σε κάθε συζήτηση από την αρχή και παρόλο που έχουμε κάποια ιδέα για την περίσταση συχνά πρέπει να καταλάβουμε πολύ γρήγορα για ποιο πράγμα μιλάνε οι συνομιλητές μας και να μπούμε στη συζήτηση. Οι συζητήσεις επίσης συχνά παρεκτρέπονται: μπορεί ξαφνικά να ακούσετε μία συζήτηση για κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που ακούγατε πριν λίγα λεπτά.
Αν έχετε ευρύ λεξιλόγιο θα είστε καλύτερα προετοιμασμένοι για κάθε περίσταση. Ο δικτυακός τόπος British Council ESOL Nexus θα σας βοηθήσει. Περιλαμβάνει βίντεο με καθημερινές καταστάσεις που συνοδεύονται από δραστηριότητες εξάσκησης στην κατανόηση του προφορικού λόγου οι οποίες βασίζονται στους διαλόγους. Το βιβλίο Collins English for Life περιέχει επίσης παρόμοιες δραστηριότητες κατανόησης προφορικού λόγου και θα σας βοηθήσει στην εξάσκηση.
Να ακούτε, να ακούτε, να ακούτε!
Πάνω από όλα, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε τις δεξιότητές σας στην κατανόηση του προφορικού λόγου είναι να εξασκήστε όσο πιο πολύ μπορείτε! Έρευνες έχουν δείξει ότι και μόνο το να ακούτε βελτιώνει τις συνολικές σας γνώσεις σε μία γλώσσα, ενώ ένας Καθηγητής ισχυρίζεται ότι η κατανόηση του προφορικού λόγου αποτελεί το σημαντικότατο ποσοστό του 45% στην απόκτηση μίας γλώσσας. Η βελτίωση των δεξιοτήτων σας στην κατανόηση του προφορικού λόγου έχει μεγάλη σημασία!